Τι ήρθαν να κάνουν οι "φιλόσοφοι";

Τι ήρθαν να κάνουν οι "φιλόσοφοι";

(το ‘τέλος’ τής Φιλοσοφίας και η διάλυση τού όντος) 

"Ένα θολό φως εμπόδιζε την θέα.

Το νέφος πάνω από την σύγχρονη μεγαλούπολη

συγκάλυπτε κάθε τι το ελληνικό"

Μ. Χάϊντεγγερ, "Διαμονές"

Στις αρχές Αυγούστου (4/10.8.2013) διεξήχθη  στην Αθήνα το ‘23^ο Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας’ με θέμα ‘Η φιλοσοφία ως έρευνα και τρόπος ζωής’.

Η απορία τού καθημερινού έλληνα πολίτη είναι εύλογη : τί ήρθαν να κάνουν εδώ δύο ή τρεις χιλιάδες (!) σύνεδροι σε μια χώρα που βρίσκεται σε διαδικασία  αποσύνθεσης;[1] Τί ήρθαν να κάνουν δύο ή τρεις χιλιάδες  άνθρωποι που υποτίθεται ότι έχουν υποχρέωση να σκέφτονται; [2]. Τί ακριβώς ήλθαν να ‘προωθήσουν’ και να τιμήσουν;

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, δηλαδή υπό συνθήκες μιας αυθεντικής φιλοσοφικής συμπεριφοράς, μιας αληθούς φιλοσοφικής σκέψης που έχει ως οδηγό την αλήθεια (και για την περίπτωση την αλήθεια για ‘τον τρόπο ζωής’), το πρώτο πράγμα που θα έπρεπε να συζητηθεί, θα ήταν το ‘ιστορικο παράδοξον’ : πώς η χώρα  που γέννησε την φιλοσοφία παρουσιάζεται ως η πνευματική και η οικονομική χωματερή, ο περίγελως τού δυτικού κόσμου; Δεν θάπρεπε να αναρωτηθούν, πως συνέβη μια χώρα που είναι η μητέρα τής Φιλοσοφίας, να εμφανίζεται ως αφασικό ον; [3] Δεν θα έπρεπε να προβληματίσει τους συνέδρους για το ποιοι ήταν οι λόγοι και τί ακριβώς σημαίνει αυτή η πνευματική και πολιτική έκπτωση μιας χώρας της οποίας η γλώσσα και η σκέψη δημιούργησε το πλέγμα των εννοιών που βρίσκονται στα θεμέλια τού δυτικού πολιτισμού; Όμως, την πλευρά αυτή  ουδείς εκ των φιλοσόφων την έθιξε∙ ουδείς εκ των συνέδρων μπήκε στον κόπο να θέσει ένα παρόμοιο ζήτημα. Αλλά ούτε τους Έλληνες ‘φιλοσόφους’ απασχόλησε (εννοώ τους εισηγητές της διαστολής/συστολής του χρόνου και τους ‘ειδικούς’ περί τα οντοθεολογικά και πατριαρχικο/φαναρϊακά) [4]. Όλοι θεώρησαν φυσική την εξέλιξη, ή ότι η καταστροφή δεν σημαίνει απολύτως τίποτα, ούτε για τους φιλοσόφους, ούτε για την Φιλοσοφία! Σε πείσμα όλων αυτών, οι σύνεδροι αισθάνθηκαν την ανάγκη να βρεθούν στην γεννέτειρα της Φιλοσοφίας, αδιαφορώντας για το νόημα τής εδώ παρουσίας τους, αδιαφορώντας για το τί συνέβη (και συμβαίνει) στον οικοδεσπότη της Φιλοσοφίας [5]. Ουδείς αναρωτήθηκε τι ακριβώς σημαίνει αυτή η προκλητική και αδιανόητη αντίφαση, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την ίδια την Φιλοσοφία! [6] Από την άλλη, δεν μπορεί παρά να θεωρήσει κανείς σημαδιακή σύμπτωση το γεγονός ότι το 23^ο Παγκόσμιο Συνέδριο της Φιλοσοφίας συγκλήθηκε στην κατεστραμμένη χώρα που γέννησε την Φιλοσοφία!

Και πράγματι, η κατάσταση τής χώρας στην οποία γεννήθηκε η Φιλοσοφία θα πρέπει να θεωρηθεί δηλωτική τού ‘τέλους της φιλοσοφίας’  που εγκαινιάζεται με τους Προσωκρατικούς (και όχι με τη σημασία που απέδιδε ο Μάρτιν Χάϊντεγγερ στο ‘τέλος’[7]). Θα πρέπει επίσης, κι αυτό είναι το ουσιώδες, να θεωρηθεί ενδεικτική τής συντελεσμένης καταστροφής του Όντος  στον δυτικό κόσμο και σε μεγάλο μέρος του υπολοίπου. Επί τής ουσίας, το τέλος της φιλοσοφίας σημαίνει το τέλος του δυτικού πολιτισμού, παρότι η φαινομενική παντοδυναμία του αποκρύβει την αλήθεια. Η περιπέτεια που άρχισε με τις διανοίξεις του ελληνικού πνεύματος, τής ελληνικής σκέψης, ως απορία και προσπάθεια (καθ)/ορισμού του Όντος [8], πάντα εν όψει του Αγαθού, έχει κλείσει τον κύκλο της το 1945, όταν οι ‘θετικές επιστήμες’, απότοκος της Ελληνικής Φιλοσοφίας, κατασκεύασαν (και με την καθοδήγηση τού Προτεσταντικού Πνεύματος) δοκίμασαν τις δύο ατομικές βόμβες στην Ιαπωνία. Την ίδια στιγμή, συντελείται και ο μετασχηματισμός τής φιλοσοφίας σε ιδρυματοποιημένη και αυθαίρετη μητροπολιτική νοηματοδότηση και εκκαρτουνισμό τού Όντος, με τον μανδύα των ‘επιστημών του ανθρώπου᾿. Οι θετικές επιστήμες ανέλαβαν τον ρόλο του παντοδύναμου οργάνου στα χέρια τού αδίστακτου (αν όχι παρανοϊκού) ιδιοκτήτη του πλανήτη και οι επιστήμες τού ανθρώπου, τον ρόλο του προπαγανδιστή. Αμφότερες έχουν ένα και αποκλειστικό στόχο : την κατάκτηση (υλική και πνευματική) όλων των μορφών τού πλανήτη, με κατάληξη την μετατροπή τους σε Τόπους χωρίς Λόγο. Στο πλαίσιο αυτό, δεν μπορεί να αναγνωρισθεί Ον προς γνώση, αλλά μόνο προς κατάκτηση και υποδούλωση. Στόχοι που ακυρώνουν τον λόγο ύπαρξης τής Φιλοσοφίας.

*

Οι απόψεις των συνέδρων, όσες προωθήθηκαν στο προσκήνιο της ελληνικής ψευδο/δημοσιότητας (δηλωτικές τής επισημαινόμενης έκπτωσης και σίγουρα δεν θάταν λάθος να θεωρήσει κανείς ότι οι απόψεις τους ήταν αντιπροσωπευτικές του συνεδρίου, δηλαδή, της πλειοψηφίας των συνέδρων) ξαφνιάζουν με την απροκάλυπτη προπαγάνδα των χωρών προελεύσεως. Σταχυολογώ από τις δημοσιοποιημένες απόψεις :

Ο Γιούνγκερ Χάμπερμας, που παρουσιάσθηκε ως ένας από τους ‘τελευταίους μεγάλους εν ζωή φιλοσόφους’, μιλώντας ‘πολιτικά᾿, ζήτησε να ‘δαμάσουμε τον άγριο καπιταλισμό’, συγχέοντας τον νικητή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με τους τζογαδόρους της Wall Steet και του City. Προς την κατεύθυνση αυτή, έκανε κήρυγμα ‘ουτοπικού ρεαλισμού’(!) υπέρ τής νέας Ευρώπης, συγκεκριμένα πρότεινε την ‘ανακατασκευή’ της Ευρώπης! Διαφημίζοντας τον ‘λαό’(!) και τις ‘κοινωνίες των πολιτών’, ώστε να δημιουργηθεί μια ‘υπερεθνική’ δημοκρατία με ικανότητα πολιτικής και κυβερνητικής δράσης, η οποία στο εθνικό επίπεδο έχει χαθεί  (…) (αλλοιώς) οι νέες δυνάμεις όπως η Κίνα δεν θα δίνουν σημασία την Ευρώπη...’! Ο οπαδός του Καντ δεν πρόσεξε ότι, η Ε.Ε. διαλύθηκε, όταν συμφώνησε να βομβαρδισθεί (72 μέρες κράτησε το αδιανόητο σφυροκόπημα) η άτυχη τέως Γιουγκοσλαβία, εξορμώντας από την Ιταλία της Αναγέννησης! Δεν πρόσεξε ότι οι αποφάσεις τής Ε.Ε. λαμβάνονται από εκπροσώπους της ‘συμμορίας των οχτώ’, που υπέγραψαν εκτός από την διάλυση του Ιράκ (με ψευδείς πληροφορίες των Μυστικών Υπηρεσιών, των συγχρόνων ‘προφητών᾿) και την διάλυση της Ευρώπης με την φούσκα του 2008 και όργανο την πολιτικο/οικονομική αποσάθρωση της Ελλάδος... (Οι έχοντες απορίες μπορούν να καταφύγουν στο πόνημα του Marc Roche : ‘H Tράπεζα’ (Πώς η Goldman Sachs κυβερνά τον κόσμο). Μεταίχμιο/ 2011 σελ. 301).

Κάποιος φιλόσοφος από το Ισραήλ (Τζον Γκλούκερ), όταν ρωτήθηκε για το Παλαιστινιακό πρόβλημα απάντησε :  ‘Στη φιλοσοφία, αν παίρνει κανείς στα σοβαρά την φιλοσοφία, πρέπει να εξετάζει και τις δύο πλευρές και να μην αποδέχεται τίποτα χωρίς έρευνα. Αυτό  δεν είναι εύκολο, γιατί όταν μιλάμε για τα σημερινά πολιτικά προβλήματα, ο απλος άνθρωπος δεν ξέρει τίποτα. Τα περισσότερα γίιονται κρυφά, πίσω από κλειστές πόρτες. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να διαβάζουμε εφημερίδες, να ακούμε ραδιόφωνο  και να μην πιστεύουμε τίποτα. Να συνεχίσουμε να σκεφτόμαστε’. Πράγματι, οι πολιτικές αποφάσεις παίρνονται σε αίθουσες με κλειστές πόρτες και παράθυρα, μα τα αποτελέσματα αυτών των αποφάσεων εκπτύσσονται στο φως τής ημέρας...

Μια άλλη φιλόσοφος, ελληνίδα εκ της τουρκίας (Ιωάννα Κουτσουράδη) δήλωσε ‘να ξεκαθαρίσουμε τις έννοιες (...)  να επιχειρηματολογήσουμε ενάντια σε όσους (ισλαμιστές) ισχυρίζονται ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι εφεύρεση  της Δύσης,..’. Ως φαίνεται, η φιλόσοφος εκφράζει την αντί/φανταμενταλιστική άποψη της τουρκίας... προσπαθώντας να συμβιβάσει  το Ισλάμ με την παράδοση του ελληνικού Ουμανισμού και του Κριτικού Ορθολογισμού, αλλά αυτές οι   δύο παραδόσεις δύσκολα συμβιβάζονται…

Ο Σάϊμον Κρίτσλι έκανε την εξής αξιοπερίεργη δήλωση ‘Χρειαζόμαστε μια φιλοσοφία δημοκρατικώτερη, που δεν θα περιφρονεί τούς έλληνες φιλοσόφους’. Η δημοσιογράφος δεν μπήκε καν στον κόπο να ρωτήσει περί τίνος ακριβώς πρόκειται και ποιους φιλοσόφους εννοεί (αρχαίους ή νέους;)!

Κάποιος Μιχαήλ Επστάϊν υποστήριξε φουτουριστικώς ότι η φιλοσοφία ‘πρέπει να προωθήσει νέες καθολικες έννοιες και σύμπαντα, να στήσει εναλλακτικούς κόσμους που μπορεί να γίνουν όλο και πιο χειροπιαστοί και κατοικήσιμοι με την πρόοδο της τεχνολογίας’ (εδώ μόνο οι Αδελφοί Μαρξ και ο Μπακούνιν απουσιάζουν).

Τέλος, ο Αλέξανδρος Νεχαμάς έλλην φιλόσοφος, μαθητής του Γ. Βλαστού [9] πληροφορεί το ελληνικό κοινό εξ Αμερικής ότι   ‘(…) στην Αμερική οτιδήποτε ελληνικό χαρακτηρίζεται  αρνητικά, εκτός ίσως από το γιαούρτι. Στην ουσία την αμερικανική ηγεσία δεν την απασχολεί η Ελλάδα ούτε η Ευρώπη (...) το ενδιαφέρον της είναι προς την Ασία και ιδιαίτερα στην Κίνα (...) Ο Ομπάμα δυσκολεύεται, βλέπετε υπάρχει ακόμα ρατσισμός στο πρόσωπό του’.  Αλλοίμονο, αν η Αμερική ενδιαφερόταν για την Ελλάδα και όχι για την Κίνα, στην οποία χρωστά κοντά 3 τρισεκατομμύρια δολάρια!! Όμως ο ειδικός φιλόσοφος στα γεωπολιτικά ξέχασε να πει ότι η Αμερική του Ομπάμα (θύμα του ρατσισμού!) ενδιαφέρεται και για τα sκόπια, και για την τουρκία, και για το ‘κράτος’ του ντεκτάς, αλλά πάνω απ΄ όλα για τους νέους κάτοικους τής Μεσογείου και τις πέριξ αυτών  δημοκρατίες…

*

Αν εξαιρέσει, λοιπόν, κανείς την τουριστική πλευρά του ζητήματος, το 23^ο Συνέδριο της Φιλοσοφίας μοιάζει με σύναξη μάνατζερς που παίρνουν μέρος σε μια πλανητική επιχείρηση με την οποία πιστοποείται  (και προωθείται ) η γελοιοποίηση της Φιλοσοφίας και ο εκκαρτονισμός του Όντος. Αλλά κυρίως εξυπηρετούνται μητροπολιτικές στρατηγικές τής σύγχυσης και της  παρα/ οντολογίας.

Υπ΄ αυτές τις συνθήκες, είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για την Φιλοσοφία στις μέρες μας. Αλλά, σίγουρα δεν θάταν υπερβολή να παρατηρήσει κανείς ότι η σύγκλιση τού 23^ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Φιλοσοφίας στην Ελλάδα ήταν ένα είδος καθυστερημένου και θλιβερού μνημοσύνου της Ελληνικής Φιλοσοφίας (και όχι μόνο), που θάφτηκε  πριν 1500 χρόνια, το 529 για την ακρίβεια,  από τους αειμνήστους ημών αυτοκράτορες, με την βοήθεια και εισήγηση του παρανοϊκού ορθόδοξου Ιερατείου, που ξέμεινε να τριγυρίζει ως βρυκόλακας στο ρετάλι της βυζαντινής αυτοκρατορίας με ασσυροβαβυλωνικές ενδυμασίες.  

*

Σημειώσεις

[1] Σε μια χώρα που τοποθετείται με επίσημες δηλώσεις ‘στα σκουπίδια’ (σύμφωνα με τους Οίκους Αξιολόγησης)  και στα ‘σκατά’ (σύμφωνα με τον πρώην Δ/ντή τού ΔΝΤ Ντομινίκ Στρώς Καν).

[2] Βέβαια, μερικοί, όπως ο Ουμπέρτο Έκο, προτίμησαν να μην έλθουν (παρότι διαφημίσθηκε η παρουσία του) διότι ως διαπρεπής σημειολόγος γνωρίζει ότι η φιλοσοφία και το ‘Κοιμητήριο της Πράγας’ δύσκολα συμβιβάζονται.

[3] Αυτό δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε με τις δόλιες εκτιμήσεις που διακινούν ανθέλληνες μητροπολιτικοί κομισάριοι, όπως οι Φαλμεράϊρ και λοιποί λαθρεπιβάτες του ευρωπαϊκου πνεύματος, (εννοούμε τους ‘φιλοσόφους’ που γράφουν ‘φαινομενολογικές’ διατριβές για την Γεωμετρία και ‘ξεχνούν’  να αναφέρουν τον Ευκλείδη!). Την δηλητηριώδη αυτή προπαγάνδα πολλα-πλασιάζουν στο άπειρο εγχώριοι καλοθελητές, που οργανώνουν γελοίες παρελάσεις με φουστανέλες και περικεφαλαίες στην Νέα Υόρκη και όταν γράφουν το χρονικό της πτώσεως τη Πόλης αναφωνούν : Έπεσε η Σιών! (Π. Κανελλόπουλος στην Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος’]. Πάντως ένα είναι σίγουρο : Η έκπτωση της Ελλάδος δεν είναι αποτέλεσμα του ‘εκβαρβαρισμού’, όπως διατείνονται ευρωπαϊκοί καθοδηγητές, τους οποίους χειροκτροτούν οι εγχώριοι εισαγωγείς ιδεών και απορριμμάτων, αλλά αποτέλεσμα λυσσώδους επίθεσης επί 20 αιώνες! Εκείνο που βεβαιώνει τη δύναμη (το έργο) της ελληνικής γλώσσας είναι το μέγεθος τών δυνάμεων που επιστρατεύονται κάθε φορά (όπως αυτή την περίοδο) για να εξουδετερωθούν ακόμα και οι τελευταίες τις αντιστάσεις, είναι οι συντονισμένες επιθέσεις (Μικρασιατικές καταστροφές, εμφύλιοι, χούντες, τρομοκρατία, οικονομικοί εκβιασμοί, πλημμύρα λαθρομεταναστών κλπ) με τις ευλογίες τής σεβαστικής εταιρείας! Από την εποχή τού ακατανόητου εγχειρήματος του Μ. Αλεξάνδρου, που διέλυσε το ηπειρωτικό κέντρο της Ελλάδος μεταφέροντας όλες τις πνευματικές (και πολιτικές δυνάμεις) σ΄ ένα εχθρικό θεοκρατικό περιβάλλον, όπου δεν φύτρωσε τίποτα απ΄ ό,τι έσπειρε (ενώ απελευθέρωσε τις καθαυτό ανθελληνικές δυνάμεις), δια μέσου του ανθελληνικού βυζαντίου, εν συνεχεία με την  υποστήριξη του οθωμανικού και κεμαλικού σφαγείου, μέχρι την αγγλο/αμερικανική και την σημερινή μαρξο/σταλινική κατοχή (με τον μανδύα τού ‘προοδευτισμού’). Οι πιέσεις που ασκήθηκαν και ασκούνται ήταν και  είναι τόσο μεγάλες, γεγονός που  φανερώνει εξ αντιδιαστολής την αντοχή και τις δυνάμεις αντιστάσεως της  ελληνικής γλώσσας. Η ανθεκτικότητα των πνευματικών δυνάμεων της ελληνικής γλώσσας (και των Ελλήνων) είναι από μόνη της ολοφάνερη απόδειξη. Όσο για τους ‘ειδικούς’ επί της ιστορίας που χαρακτηρίζουν κάθε μορφή κριτικής ως ‘συνωμοσιολογία’ καλά θα κάνουν να επανεξετάσουν τον ρόλο τους.

[4]  Μάλιστα, για να τονισθεί η έκπτωση, εγκάθετοι αποδοκίμασαν τον υπουργό πολιτισμού στην τελετή έναρξης του Συνεδρίου, σύμφωνα με την παράδοση του Εξώστη Β΄...  

[5] Ο αναγνώστης παραπέμπεται στο κείμενο τού Μάρτιν Χάϊντεγγερ, για να δει την διαφορά της φιλοσοφικής ευαισθησίας, με αφορμή ένα ταξίδι του στην Ελλάδα το 1962. [βλ. Μ. Χάϊντεγγερ : "Διαμονές, το ταξίδι στην Ελλάδα". Εκδ. "Κριτική", Πρόλογος Μτφ. Γ. Φαράκλας, 1998, σελ. 99. Επίσης, την σχετικη βιβλιοκριτική στο  περιοδικο ΜονόΚερως τ. 4/1999].

[6] Αλλά ούτε και οι Έλληνες, οι ασχολούμενοι με την φιλοσοφία μπήκαν στον κόπο να σχολιάσουν το γεγονός. Αντίθετα, κάποια δημοσιογράφος (παρουσιάζοντας το Συνέδριο) και χωρίς μάλλον να καλοσκεφθεί τι έγραψε,  νομίζοντας ότι βρίσκεται στο πνεύμα τής φιλοσοφίας, μίλησε για την ‘Ελλάδα της Μανωλάδος και τού ρατσισμού’! ξεχνώντας να αναφέρει ότι η χώρα τού Σωκράτη φιλοξενεί δύο ή τρία εκατομμύρια λαθρο/μετανάστες χωρίς ενδιαφέρον για την φιλοσοφία... Κάποιος άλλος μίλησε για mega-event (!) και περίμενε την έκπληξη από εισηγήσεις τύπου  «Νεκροταφεία στα σχολεία. Θάνατος και κοιμητήρια: πώς μπορούν να διδαχθούν στις τάξεις των “κλασσικών» σχολείων;» και  «Φαινομενολογία του σκουπιδιού» (sic)…

[7]  Ο Μάρτιν Χάϊντεγγερ στο  αξιόλογο δοκίμιο ‘Το τέλος της φιλοσοφίας και η αποστολή της σκέψης’/1962. [Γαλλική μτφ. Jean Beaufret/Gallimard/1966]. εννοεί το ‘τέλος της Φιλοσοφίας’ ως ολοκλήρωση με  ‘την διακλάδωση της φιλοσοφίας’ στις θετικές επιστήμες (και την τεχνολογία), όπως και στις επιστήμες του ανθρώπου. Ωστόσο, και  ενώ επισημαίνει ότι ‘από τον Αριστοτέλη και δω η φιλοσοφία ως μεταφυσική σκέπτεται το Ον οντο/θεολογικά’ αποσιωπά (ενδεχομένως υπό το βάρος του ‘προτεσταντικού πνεύματος’ που εξέφραζε τους νικητές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου) ότι η ‘ολοκλήρωση’ της φιλοσοφίας (ή του δυτικού κόσμου) καθοδηγήθηκε αποκλειστικά από την απόλυτη κυριαρχία της Ιουδαιο/χριστιανικής Εκκλησίας, η οποία μετέτρεψε την ελληνική Οντολογία/Μεταφυσική σε οντοθεολογία, μεταβιβάζοντας όλα τα κατηγορήματα του Αγαθού,  σ΄ ένα φυλετικό ‘θεό’, (ο οποίος διαμεσολαβείται από ένα μνησίκακο και εκδικητικό Ιερατείο), διαγράφοντας το ουσιώδες μεταφυσικό θεμέλιο της ελληνικής φιλοσοφίας (το Αγαθό) και δίνοντας μια συγκεκριμένη (αυτό)/καταστροφική κατεύθυνση στη δυτική σκέψη και την Φιλοσοφία.

[8] Όπως διατυπώνεται ρητά από τον Πλάτωνα "εμείς παρότι πριν νομίζαμε πως γνωρίζαμε, τώρα πλέον βρισκόμαστε σε αμηχανία όταν μιλάμε για το Ον’. Πλάτων, Σοφιστής [ 244^α].

[9] Ο Γ. Βλαστός ανήκει στους (φιλ)/έλληνες ελληνιστές της Αμερικής, ο οποίος έγραψε: ‘O Πίνδαρος και ο Αισχύλος εργάζονται εδώ για την ίδια                              υπόθεση, όπως ο Ξενοφάνης και ο Ηράκλειτος : και οι Εβραίοι προφήτες έκαναν το ίδιο  δύο αιώνες πριν τον Ξενοφάνη και με μια παθιασμένη ένταση απλησίαστη από οποιοδήποτε ΄Ελληνα ποιητή ή φιλόσοφο.». Ποια συγκεκριμένα κείμενα της Π.Δ. συγκρίνονται με τα έργα τού  Πινδαρου, του Αισχύλου, τού Ηράκλειτου και του Ξενοφάνη δεν διευκρινίζεται΄, όπως δεν διευκρινίζεται ποιο ληξιαρχείο βεβαιώνει την χρονολόγηση τους : ακριβώς δύο αιώνες νωρίτερα από τους Έλληνες στοχαστές! Τώρα γιατί ο Βλαστός αποφάσισε να σταδιοδρομήσει ως ‘ελληνιστής’ και όχι ως ερευνητής της απλησίαστης παλαιοδιαθηκικής παθιασμένης έντασης, αυτή είναι μια απορία που δεν παίρνει απάντηση... Πάντως η εργασία αυτή είναι μικρό δείγμα της ‘βοήθειας’ των Ελλήνων της διασποράς υπέρ τής ελληνικής υποθέσεως... [Βλ. Gregory Vlastos, “Oι σπροσωκρατικοί”. Εd. by Daniel W. Graham. Princton University Press/3η έκδοση 1996].